فایل اکسل محاسبات کلیم(Claim) ناشی از عدم ابلاغ به موقع نقشه ها

توضیحات

• فایل اکسل محاسبات کلیم(Claim) ناشی از عدم ابلاغ به موقع نقشه ها

چکیده: در پروژه‌های عمرانی، نقشه‌های اجرایی نقش بسیار مهمی در فرآیند اجرا دارند. تاخیر در ابلاغ این نقشه‌ها می‌تواند منجر به توقف کار، افزایش هزینه‌ها، اختلال در برنامه زمان‌بندی و نهایتاً ادعای خسارت (Claim) از سوی پیمانکار گردد. در این مقاله به بررسی انواع Claims مرتبط با تاخیر در ابلاغ نقشه‌ها، روش‌های محاسبه خسارت، مستندسازی ادعاها، مراجع حقوقی و قراردادهای مرتبط، و رویه‌های حل و فصل اختلافات پرداخته شده است.

مقدمه: در پروژه‌های عمرانی، هر گونه تاخیر در فرآیند طراحی و تحویل نقشه‌ها از سوی کارفرما می‌تواند اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر پیشرفت پروژه بگذارد. با توجه به این‌که پیمانکاران بر اساس برنامه زمان‌بندی و مستندات قراردادی اقدام به برنامه‌ریزی منابع، خرید مصالح و اجرای کار می‌کنند، عدم تحویل به‌موقع نقشه‌ها می‌تواند موجب بروز خسارات مادی و زمانی گردد. این خسارات معمولاً از سوی پیمانکار به‌عنوان Claim مطرح می‌گردد.

تعریف Claim : Claim در قراردادهای پیمانکاری به معنای ادعای پیمانکار یا کارفرما برای دریافت هزینه، تمدید زمان، یا هر گونه جبران خسارت است. Claims می‌تواند ناشی از تغییرات طراحی، تاخیر در پرداخت‌ها، شرایط غیرقابل پیش‌بینی، و یا همانند موضوع این مقاله، تاخیر در ابلاغ نقشه‌ها باشد.

اهمیت نقشه‌ها در پروژه‌های عمرانی: نقشه‌های اجرایی ابزار کلیدی برای اجرای دقیق و مطابق با طرح پروژه هستند. این نقشه‌ها شامل جزئیات فنی، ابعاد، مواد و روش‌های اجرا می‌باشند. نبود نقشه یا تاخیر در تحویل آن‌ها می‌تواند باعث:

• بلاتکلیفی تیم اجرایی
• توقف فعالیت‌های اجرایی
• سفارش نادرست مصالح
• تداخل در برنامه‌ریزی منابع
• افزایش هزینه‌ها

انواع Claim ناشی از تاخیر در ابلاغ نقشه‌ها:

• Claim برای تمدید مدت پیمان (EOT)
• Claim برای افزایش هزینه‌ها (Cost Claim)
• Claim برای پرداخت خسارت‌های غیرمستقیم (Disruption Claims)
• Claim برای سود از دست‌رفته

مدارک لازم جهت اثبات Claim:

• مکاتبات رسمی با کارفرما
• گزارشات تاخیر
• برنامه زمان‌بندی اولیه و به‌روزشده
• اسناد تحویل نقشه‌ها (تاریخ و محتوا)
• گزارشات مالی و فاکتورهای هزینه
• گواهی مشاور یا ناظر پروژه

روش‌های محاسبه خسارت:

روش Time Impact Analysis (TIA): بررسی تأثیر مستقیم تاخیر نقشه‌ها بر برنامه زمان‌بندی پروژه.

روش Delay Analysis: تحلیل Critical Path برای تشخیص تأثیر واقعی تاخیر.

روش Actual Costing: مستند‌سازی هزینه‌های واقعی ناشی از توقف کار یا بازطراحی.

روش Productivity Loss Calculation: محاسبه کاهش بهره‌وری نیروی انسانی یا ماشین‌آلات.

چارچوب‌های قراردادی:

در بسیاری از قراردادهای EPC، FIDIC یا شرایط عمومی پیمان ایران، بندهایی درخصوص تحویل به‌موقع نقشه‌ها توسط کارفرما وجود دارد. بر اساس این بندها، چنانچه نقشه‌ها به‌موقع تحویل نشوند، پیمانکار حق دارد درخواست تمدید مدت پیمان و یا مطالبه خسارت نماید.

مستندسازی و رویه‌های رسیدگی به Claim:

• تهیه لایحه Claim (Claim Dossier)
• ارائه به مشاور یا مدیریت طرح
• بررسی توسط کمیته رسیدگی به اختلافات
• ارجاع به داوری یا مراجع قضایی در صورت عدم توافق

نمونه موردی (Case Study):

این بسته کلیم به منظور جبران خسارت ناشی از هزینه‌های سربار پروژه به علت نبود کافی جبهه کاری و  تاخیر در ابلاغ نقشه‌ها مطابق برنامه زمانبندی اولیه پروژه تهیه شده است ، در حین اجرای پروژه، نقشه ها مطابق برنامه زمانبندی، ابلاغ نشده و جبهه کاری به اندازه مقدار جبهه پیش بینی شده در برنامه اولیه نبوده است ، پیمانکار منابع و تجهیزات خود را بر اساس مفاد قرارداد ، طبق برنامه زمانیندی منظم به پیمان تامین نموده ولی در ادامه پروژه بعلت نبود نقشه و جبهه کاری متحمل زیان و خسارت گردید   .

نتیجه‌گیری:

تاخیر در تحویل نقشه‌ها یکی از عوامل شایع در بروز Claim است. برای کاهش اختلافات، ضروری است که برنامه‌ریزی دقیق، مکاتبات منظم، و مستندسازی شفاف انجام شود. آشنایی با مفاهیم حقوقی، فنی و قراردادی مرتبط می‌تواند کمک شایانی در تدوین دقیق لایحه Claim و دفاع از آن داشته باشد.

منابع:

• شرایط عمومی پیمان ایران
• قراردادهای FIDIC
• راهنمای AACE برای تحلیل تأخیرات
• مقالات تخصصی در نشریات عمرانی و حقوق مهندسی